historyczna odmiana południowoamerykańska, „koń” pociągowy całego tamtejszego oraz kalifornijskiego winiarstwa (głównie wtedy, kiedy stan ten należał do Meksyku).
Przez niemal 300 lat właściwie jedyny szczep uprawiany w tych rejonach. Nadawał się na winonapój uzyskiwany na drodze całkowitej lub częściowej fer... (...), destylaty (pisco), rodzynki i przetwory. Jego pochodzenie do niedawna było jedną z największych zagadek ampelograficznych, nawet jeśli – co oczywiste – wszyscy wskazywali na Hiszpanię, choć tam już nie występuje. Ostatnie badania pokazały, że jest to kanaryjska odmiana listán negro (listán prieto), będąca wariantem (klonem) andaluzyjskiego… palomino. I sprawa się nagle wyjaśniła. Niemniej z uwagi na długie wieki rozdzielenia uważa się ją już bądź za osobną, spokrewnioną odmianę, bądź też bardzo daleki klon. Wraz z ujawnieniem tych faktów popularność uważanej już niemal za odmianę pastewną paíshistoryczna odmiana południowoamerykańska, „koń” poci... (...) zaczęła gwałtownie rosnąć, najlepsze firmy zaczęły wino z tego szczepu butelkować i słono sobie za nie liczyć.
Według prof. Pszczółkowskiego país pochodzi z pestek rodzynek, które konkwistadorzy masowo wozili na statkach w celach konsumpcyjnych, i prawdopodobnie początkowo rosła dziko. W Argentynie występuje pod nazwą criolla (criolla chica), w Chile – país, w Peru – negra corriente, a w Kalifornii jako mission grape.
