słynne i jedno z najwspanialszych włoskich win słodkich DOCG wytwarzanych w regionie Friuli-Venezia Giulia.
Produkowane z winogron odmiany verduzzo friulano (minimum 90%), uprawianych na pow. około 62 ha w prowincji Udine. Także w wersji classico. Barwa intensywnie złoto-żółta; ciekawy, mocny, słodki, aromatyczny zapach; słodkiewino o dużej zawartości cukru naturalnego lub dodanego.., ekstraktywne. Produkcja roczna – około 10 tys. hl. DOC – od 1970 r.; DOCG – od 2001.
CHARAKTERYSTYKA. Ramandolo jest wynikiem długiej walki mieszkańców lokalnych wzgórz, którzy chcieli się oddzielić od apelacji Colli Orientali del Friuli. Rzadko się zdarza, że mieszkańcy dolin lubią tych, którzy mieszkają na wzgórzach. W zasadzie sprawa jest oczywista – inne siedlisko jest na stoku, inne w otulinie doliny. Często nieco inna gleba, cyrkulacja wiatrów, wilgotność, rozkład temperatur. Ramandolo robi się w dwóch friulijskich gminach. Giovanni Dri jest guru w ramandolo. Jego firma Il Roncat narzuca styl całej apelacji.
Winonapój uzyskiwany na drodze całkowitej lub częściowej fer... (...) pochodzi z lokalnej właściwie odmiany o nazwie „verduzzo” (tutaj wymawiane verduss). Jego produkcja nie jest prosta. Główny problem to fakt, że owoce muszą wisieć na krzakach do czasu, aż zawartość cukru będzie w nich odpowiednio wysoka. I nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie ptaki, które właśnie w listopadzie pustoszą krzewy. Dlatego winiarze opatulają krzewy plastikowym siatkami.
Ramandolo najlepiej smakuje samo. Choć oczywiście pasuje do deserów. Elegancko jest natomiast przygotować własne zakąski – w tym wypadku małe, ale grube plasterki żółtego sera pocięte w rąby (karo), na to kładziemy migdała i polewamy całość miodem.