Wyjątkowa, silna, kontrowersyjna, bezkompromisowa… Jaka naprawdę była jedna z najważniejszych władczyń Półwyspu Iberyjskiego, która doprowadziła do zjednoczenia królestw Kastylii i AragoniiRegion winiarski w północno-wschodniej Hiszpanii, zajmuj..., stwarzając podwaliny dla przyszłego mocarstwa.
Do tego, w jaki sposób Izabela zapisała się na kartach historii, na pewno nie wystarczyło wysokie urodzenie (była córką z drugiego małżeństwa króla Jana II Kastylijskiego i Izabeli Portugalskiej) – potrzebna była też inteligencja, niezłomny charakter i pracowitość, które to cechy pomogły zatuszować brak wszechstronnego wykształcenia, zdawałoby się przynależnego osobom tak szlachetnie urodzonym. Izabela jednak wraz z młodszym bratem Alfonsem wychowywała się z dala od dworu królewskiego, który wraz z matką opuściła w pośpiechu po śmierci swego ojca. Wówczas na tron, jako Henryk IV, wstąpił jego syn z pierwszego małżeństwa. Niewiele zatem wskazywało na to, by Izabela kiedykolwiek miała sięgnąć po koronę. Nie pierwszy raz jednak okazało się, że niezbadane są wyroki opatrzności, w której skądinąd przyszła królowa od najwcześniejszych lat pokładała ogromną wiarę.
Była królową zdecydowanie wymykającą się jakiejkolwiek kategoryzacji, z jednej strony propagatorką kultury i nauki, fundującą uniwersytety i dopuszczającą do wykładania na nich kobiety, z drugiej osobą, która, dając przyzwolenie na powołanie w Hiszpanii Trybunału Świętej Inkwizycji, doprowadziła do prześladowań Żydów, zakończonych ich wygnaniem w roku 1492.
Ta znana chyba wszystkim postać – jej imię pojawia się zarówno w kontekście zamorskich wypraw Krzysztofa Kolumba jak i ostatecznej rozprawy z Maurami zwieńczonej zdobyciem Granady – ożywa na kartach książki C.W. Gortnera z niebywałą mocą. Autor kreśli sylwetkę Izabeli w oparciu o rzetelne teksty źródłowe i zgodnie z prawdą historyczną choć, jak przyznaje w posłowiu, czasami pozwala sobie na pewne odstępstwa w datach i wydarzeniach. Najważniejsze, że dokładnie informuje, w którym miejscu doszła do głosu jego inwencja, zatem czytelnik nie czuje się oszukany.
Prowadzona w pierwszej osobie narracja stwarza możliwości przedstawienia królowej jako kobiety niejednokrotnie nękanej wątpliwościami rozmaitej natury, ale z godną podziwu konsekwencją dążącej do przeprowadzenia swej woli, mając zawsze na względzie dobro swego dziedzictwa – Kastylii. Na pewno nie osiągnęłaby tak wiele w pojedynkę; miała wszak u swego boku walecznego Ferdynanda, którego z wielkim rozmysłem sama wybrała na męża, co w owych czasach bynajmniej nie było na porządku dziennym.
Świetnie napisana, niepozwalająca się od siebie oderwać książka, zapadająca głęboko w pamięć zarówno dzięki nieprawdopodobnej głównej bohaterce, jak i sugestywnym opisom Kastylii u schyłku XV wieku.
Przysięga królowej. Historia Izabeli Kastylijskiej
C.W. Gortner
Między Słowami
Kraków 2014
Cena: 39,90 zł
