Regiony winiarskie Chile

To południowoamerykańskie państwo kojarzy się z najlepszym i najbardziej poukładanym winiarstwem na tym kontynencie, z dość starymi tradycjami winiarskimi, choć na światowych rynkach chilijskie winiarstwo zaistniało na dobre dopiero w ostatnich dekadach. Największym ewenementem miejscowego winiarstwa jest niezwykłe usytuowanie winnic, co jest pochodną geograficznego położenia kraju. Winogrady ciągną się tu wąskim pasem o maksymalnej szerokości kilkudziesięciu kilometrów i długości około czterystu kilometrów, między stromymi szczytami Andów i zimnymi wodami Oceanu Spokojnego, w południowo-zachodniej części kontynentu.

Podobnie zróżnicowany jest tu klimat, który na północy nosi znamiona subtropikalnego (tereny winiarskie graniczą z najsuchszą pustynią świata – Atacama), zaś na południu jest bardzo chłodny, z uwagi na polarne tereny południa kraju. Niemniej większość rejonów winiarskich cieszy się warunkami śródziemnomorskimi, oceanicznymi, ale suchymi, dość stabilnymi, chłodzonymi przez wpływ zimnego oceanicznego prądu Humboldta, bez większych różnic między poszczególnymi latami, ale z licznymi niszami klimatycznymi. Wodę winnicom zapewniają obfite spływy z andyjskich lodowców. Większość gleb ma pochodzenie wulkaniczne. Zbiory odbywają się tu między lutym i kwietniem.

Winnice zajmują nieco większą powierzchnię niż w RPA, około 115 tysięcy hektarów, ale aż 30 procent z nich przypada ciągle na lokalną odmianę país, z której wina raczej nie trafiają na eksport. W Chile równie dobrze udają się wina białe (z terenów chłodniejszych), jak i czerwone, ale te ostatnie, z uwagi na większy popyt, zdecydowanie zdominowały produkcję. Flagowym, narodowym szczepem i wizytówką kraju jest odmiana carménère, która jeszcze dwie dekady temu była powszechnie mylona z merlotem. Ale inaczej niż w pozostałych krajach Ameryki Południowej, nie zdominowała ona miejscowych upraw – samego „właściwego” merlota uprawia się dwukrotnie więcej, a cabernet sauvignon – ośmiokrotnie więcej. Całość jakościowych upraw jest zdominowana przez najpopularniejsze szczepy międzynarodowe.

Cechą, która bardzo odróżnia miejscowe winiarstwo jest wielkość gospodarstw rolnych. Winiarnie posiadające – dajmy na to – 500 hektarów winogradów uważane są za małe. „Poważne” winiarstwo zaczyna się od tysiąca hektarów wzwyż. Małe winiarnie są nieliczne i zaczęły się pojawiać dopiero w ostatnich latach. Ale wśród dużych graczy w tym samym czasie zaczęły pojawiać się butikowe fragmenty. Wytwórnie wydzielają z nich najlepsze części, gdzie przy niższej wydajności powstają wina na najwyższym światowym poziomie. Dlatego liczba winiarni – przy tak dużym areale – nie przekracza stu, a jeszcze dwie dekady temu cały przemysł winiarski kraju opierał się na dwunastu wytwórniach.

Niemniej kluczem do sukcesu chilijskiego winiarstwa jest prostota, dobra jakość i niewygórowana cena. Zdecydowana większość win chilijskich to produkty odmianowe, łatwo zdobywające kolejne rynki znanymi na całym świecie nazwami szczepów, świeżością i owocowością i stałą jakością, na którą, z uwagi na stabilny klimat, nie mają zbytniego wpływu roczniki. Jeśli zebrać te czynniki w całość, otrzymamy wina, do których łatwo przyzwyczaić stałych klientów. Zwłaszcza, że główny segmentem rynku, który podbiły te wina, są supermarkety. Zdobyły je szturmem, konkurując zawzięcie z innymi winami z Nowego Świata, a także z krajami Europy Wschodniej. Wina chilijskie uważa się za najlepsze w Ameryce Południowej.

Badania naukowe przeprowadzone przez naukowców z uniwersytetu w Glasgow dowiodły, że wina chilijskie zawierają przeciętnie dziesięć razy więcej przeciwutleniaczy od win z innych rejonów świata. Przypuszcza się, że jest to zasługą długich, ciepłych i suchych lat, kiedy dojrzewają owoce. Jakkolwiek by było, walory zdrowotne bez wątpienia zwiększają jeszcze bardziej zainteresowanie tutejszymi winami.

Ewenementem tutejszego winiarstwa jest brak filoksery, która ani w ubiegłych wiekach, ani też dzisiaj nie atakuje winnic, które nadal w dużym stopniu nie są szczepione. Sądzi się, że przyczyna tego zjawiska leży w naturalnych barierach geograficznych: od wschodu i zachodu chronią Chile morze i zimny prąd Humboldta oraz Andy, a od północy i południa – tysiąckilometrowa pustynia i wieczna zmarzlina.

Przed chilijskim winiarstwem jawią się też pewne zagrożenia – masowe sadzenie nowych winnic bez odpowiednich badań klimatycznych i glebowych sprawia, że nie zwraca się dostatecznej uwagi na dobór odpowiednich odmian i ich klonów do konkretnych warunków środowiskowych w różnych apelacjach. Takie badania zaczęto prowadzić bardzo intensywnie dopiero w ostatnich latach, co – jak można przypuszczać – w niedalekim okresie doprowadzi do zróżnicowania uprawy w poszczególnych regionach i w naturalny sposób do skonkretyzowania się chilijskich apelacji.

Historia

Chile zostało zdobyte i opanowane przez hiszpańskich konkwistadorów w pierwszej połowie XVI wieku. Zdobywcy wprowadzili tu nowe uprawy, m.in. pszenicę, oliwki i winną latorośl. Import wina z metropolii był wykluczony, z uwagi na długą, około 75–dniową podróż do Meksyku, a do Chile było drugie tyle drogą lądową. Uprawy w samym Meksyku, Peru czy na Karaibach – z uwagi na klimat – spełzły na niczym, więc winorośl sadzono m.in. w Chile i Argentynie. Brata Francisco de Carabantesa uważa się za tego, który przywiózł winne łozy do portu Concepción w roku 1548. Była to odmian país, znana później w Kalifornii jako mission grape, a w sąsiedniej Argentynie – criolla. Odmiana jest – rzecz oczywista – z gatunku Vitis vinifera – ale czy pochodziła z Hiszpanii? Tam już nie występuje, a wielu skłania się do wniosku, że mogła pochodzić z hiszpańskiej Sardynii, jest bowiem blisko spokrewniona z popularnym tam szczepem monica.

Ale wino stało się wkrótce bardzo popularne wśród świeckich zdobywców – już w roku 1551 jeden z nich, Pedro de Valdivia, pierwszy gubernator Chile, pisał w raporcie do Króla Hiszpanii, Carlosa V, o jego masowej produkcji i konsumpcji w okolicach La Sereny i Santiago. Sto lat później wyrób wina i eksport do metropolii był tak duży, że król Filip III wprowadził embargo na wina z własnych kolonii, by chronić hiszpańskich producentów (głównie z Andaluzji). W tym okresie wina z Chile wysyłano także do innych hiszpańskich ośrodków w Ameryce Południowej.

Inaczej niż w pozostałych Koloniach (za wyjątkiem Kalifornii), Hiszpanie w połowie XVIII wieku – dostosowując się do warunków geograficznych, tzn. wąskiego i niezwykle długiego pasa lądu – zakładali osady, które dziś są miastami, w odległości nie większej niż dzień podróży końmi. Pomysłodawcą takiego rozmieszczenia miejscowości był gubernator Chile i wicekról Peru – Manso de Velasco. Układ ten nie tylko ułatwiał komunikację między winiarniami, ale także wymianę informacji i doświadczeń oraz – co najważniejsze – szybkie rozprzestrzenianie się europejskich odmian winorośli.

Okres rządów socjalistycznego prezydenta Salvadore Allende (1970–73) omal nie skończył się tragedią dla chilijskiego winiarstwa – władze dążyły do nacjonalizacji winnic i zaczęły wprowadzać do prywatnych firm winiarskich państwowych zarządców, którzy mieli przygotować ich „reformę”. Na szczęście zamiar się powiódł, ale zahamował rozwój winiarstwa na długo. Kolejną wielką rewolucją w winiarstwie chilijskim przyniósł rok 1979, kiedy wprowadzono nowe prawo winiarskie i zmieniono politykę celną. Zrezygnowano z protekcjonizmu i ochrony własnego rynku na rzecz polityki liberalnej, otwierając własny rynek na zewnętrzny kapitał. Małe, rodzinne i najczęściej słabo zarządzane winnice przechodziły masowo w ręce zagranicznych inwestorów, wprowadzających nowoczesne technologie w uprawy i produkcji.

Regiony i klasyfikacja

Prawo winiarskie w Chile jest bardzo proste i na etykietach pojawiają się po prostu nazwy regionów winiarskich. Niezbyt wiele nam to daje, bowiem regiony są obszarowo dość duże i można tam robić wyśmienite, jak i przeciętne wina różnych typów. Najważniejszym regionem jest Dolina Centralna (Valle Central), skąd pochodzi znakomita większość chilijskich win.

Niemal wszyscy wytwórcy robią w Chile wino w czterech liniach jakościowych i są to kolejno: varietal, reserva, gran reserva i wina „butikowe”. Nazwy te są ściśle techniczne, ale odnoszą się także do cen. W dodatku są bardzo mylące dla przeciętnego konsumenta. Varietal to najniższa linia win odmianowych, robionych wyłącznie bez użycia beczki. Określenie varietal nie pojawia się etykietach – jeśli na butelce jest tylko nazwa odmiany, znaczy to, że mamy do czynienia z winem z tej właśnie grupy. Reservagran reserva to oczywiście także wyłącznie wina odmianowe. Różnią się okresem dojrzewania (ale każda winiarnia ma tu wolną rękę), pozycjonowaniem na rynku i ceną. Oba określenia są – jak wspomniano – techniczne, i choć pojawiają się na butelkach, to wytwórnie często je modyfikują, by odróżnić swoje flaszki od produktów sąsiada. Tak więc pojawiają się również nazwy typu: Limited Edition, Reserva Especial, Reserva de Casa, Reserva de Bodega, Reserva de Familia i bardzo wiele innych, podobnych. Te wina starzone są przeważnie w używanych beczkach.

Wina „butikowe” to umowne określenie najwyższej linii produktów. Każda firma stara się mieć „na górze” coś ekstra, najdroższego, rzadkiego i wyjątkowego. No i drogiego. Tutaj w zasadzie nazwy odmiany nie znajdziemy na etykiecie – to często, choć nie zawsze, kupaże. Wina te dojrzewają długo w całkowicie nowych lub prawie nowych beczkach.

Artykuły na temat wybranego regionu


Warning: Missing argument 2 for shortcode_atts(), called in /home/czaswina/domains/czaswina.pl/public_html/wp-content/themes/montowniastron-pl/functions.php on line 641 and defined in /home/czaswina/domains/czaswina.pl/public_html/wp-includes/shortcodes.php on line 571

Warning: Missing argument 2 for shortcode_atts(), called in /home/czaswina/domains/czaswina.pl/public_html/wp-content/themes/montowniastron-pl/functions.php on line 701 and defined in /home/czaswina/domains/czaswina.pl/public_html/wp-includes/shortcodes.php on line 571

Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/czaswina/domains/czaswina.pl/public_html/wp-includes/shortcodes.php on line 574

E-WYDANIE

Zamów e-wydanie miesięcznika Czas Wina

Czytaj na telefonie i tablecie


Warning: Missing argument 2 for shortcode_atts(), called in /home/czaswina/domains/czaswina.pl/public_html/wp-content/themes/montowniastron-pl/functions.php on line 811 and defined in /home/czaswina/domains/czaswina.pl/public_html/wp-includes/shortcodes.php on line 571

Warning: Invalid argument supplied for foreach() in /home/czaswina/domains/czaswina.pl/public_html/wp-includes/shortcodes.php on line 574

Prenumerata

Zamów prenumeratę miesięcznika Czas Wina

Zawsze prosto do twojej skrzynki pocztowej

Newsletter

Strona zawiera informacje handlowe dotyczące napojów alkoholowych i przeznaczona jest dla osób pełnoletnich.

Czy akceptujesz te warunki i masz ukończone 18 lat ?