Schwarzbier

To pochodzące z małego uzdrowiska w Turyngii piwo zwyczajowo określa się mianem czarnego pilznera. Jest w tym sporo prawdy – jego wygląd może być mylący dla wielbicieli porterów i stoutów.

Bliżej mu raczej do ciemnych piw w stylu dunkel(niem.) ciemny.., chociaż intensywnie czarny, a miejscami głęboko ciemnobrązowy trunek z refleksami rubinu obiecuje inne doznania smakowe. Zdecydowanie klarowne.

Fot. ArchiwumCzarne piwo to stara fotografia w tonacji sepii. Wita się z nami delikatnym aromatem kawy. Smak. Tu wypada trochę się rozpisać. Intrygująca mieszanka słodów monachijskiego i pilzneńskiego z niewielką domieszką palonych słodów carafa tworzą gładkie i przyjemnie kremowe piwo. Nie bez znaczenia jest fakt, że jest to piwo dolnej fermentacji. Łagodne i zadziwiająco dobrze zrównoważone, z wyraźnie zaakcentowanym słodem i niską goryczką. Nuty palonej kawy i gorzkiej czekolady są na podniebieniu spodziewanym, choć przyjemnym gościem. Posmakposmak jest ostatnim wrażeniem, jakie pozostawia w ustach k... (...) trwa dosyć długo i staje się coraz bardziej wytrawnyokreślenie wina, w którym, teoretycznie, cały cukier na d.... Niska zawartość alkoholu (poniżej 5 proc.) pozwala dłużej cieszyć się wytrawną goryczą, która odróżnia schwarzbier od dunkela. Przyjemnie orzeźwiające, wręcz wodnisteokreślenie wina o zbyt małej zawartości ekstraktu i kwas... (...), o dużym nasyceniu.

Piwo najlepiej pić wczesną wiosną albo jesienią, kiedy ostatnie bądź pierwsze podrygi świeżego zimowego chłodu przeplatają się z przyjemnym ciepłem promieni słonecznych. Nieprzypadkowo upodobali je sobie w roli kompana leśnych przechadzek kuracjusze z Bad Köstritz. Pobudza apetyt, dlatego warto zaprosić je do kuchni, na przykład w towarzystwie grzanek z razowca z białym serkiem albo marynowanych mięs. Świetnym pomysłem i swoistym pstryczkiem w nos dla wszystkich, którzy twierdzą, że winonapój uzyskiwany na drodze całkowitej lub częściowej fer... (...) jest niezastąpione, może być odważny przepis na fondue, w którym białe wino zastępujemy szklanką schwarzbiera, a kir kieliszkiem wódki. Kilka butelek „czarnego pilsa” lepiej niż niejedno wino przegryzie nieznośny ciężar sera i pozwoli w pełni docenić niezwykłą wariację na temat klasycznej szwajcarskiej potrawy. Najbardziej znanym piwem czarnym jest oczywiście Köstritzer Schwarzbier, ale warto spróbować również Kulmbacher Mönchshof Premium Schwarzbier. Podobny styl reprezentują czarne piwa czeskie (tmavé) – np. Budvar albo Krušovice Černé. Słynne niegdyś w Wielkopolsce piwo czarne, do którego niedawno nawiązał browar Fortuna, było trunkiem w znacznie innym stylu, dosładzanym i raczej ciężkim.

Piwo produkowane jest w Bad Köstritz nieprzerwanie do 1548 r., chociaż o czarnym piwie wspomina już biskup z Bambergu w XII wieku. Z podobnego okresu pochodzą również pierwsze wzmianki o „Mamuśce z Brunszwiku” (Braunschweiger Mumme). Są jednak dowody, że czarne piwo było znane na terenie dzisiejszej Bawarii już w VIII wieku p.n.e. Amforę z resztkami tego napoju znaleziono pod Kulmbach w 1935 roku. Kto zapoczątkował produkcję tego niecodziennego trunku na niespokojnym pograniczu germańsko-rzymsko-celtyckich stref wpływu – nie wiadomo. Bezsprzecznie jest to jednak jeden z najdłużej warzonych stylów piwnych na świecie.

Czuć w nim pewną rustykalność niemieckiej wsi, nie bez przyczyny zakochał się w nim Goethe, któremu czarny skarb wręcz uratował życie. Niemiecki poeta podczas ciężkiej choroby raczył się wyłącznie schwarzbierem, ponieważ jego organizm nie mógł przyjmować niczego poza płynami. Wielbicielem czarnego piwa był również „żelazny kanclerz” Otto von Bismarck. W czasie II wojny zakłady produkujące Köstritzera miały pecha znaleźć się po wschodniej stronie żelaznej kurtyny i stały się własnością państwa. Jednak pamięć o nim przetrwała. Michael Jackson wspominał o piwoszu, który twierdził, że miłość do czarnego piwa wyssał z mlekiem matki. Był śmiertelnie poważny, ponieważ w chwili powstania RFN miał kilka lat, ale jego rodzicielka traktowała Köstritzera jak tonik. Obecnie piwo jest eksportowane do ponad pięćdziesięciu krajów. Dużą popularność zyskało zwłaszcza w USA. Przyzwyczajonych do mocnych stoutów i piw typu ale Amerykanów czarny lager uwiódł kontynentalną delikatnością i doskonałym wyważeniem.