Czerwiec tego roku nie był łaskawy dla Moraw. 24 czerwca wieczorem, nad tym obszarem przewaliło się tornado – najbardziej niszczycielskie w dotychczasowej historii Czech. Najmocniej ucierpiały gminy: Dolní Bojanovice, Josefov, Starý Poddvorov, Mikulčice, Mutěnice oraz Lužice. W Dolních Bojanovicích pięciocentymetrowy grad zniszczył ok. 90% plonów.
Petr Štěpánek, winiarz z Mutěnic, relacjonował, że „około 20% winnic jest uszkodzonych. W pewnym miejscu grad padał w stumetrowym pasie i zniszczył prawie 80% gron”. Tornado i gwałtowne burze najbardziej uderzyły w miejscowości: Lužice i Mikulčice, w powiecie Hodonín, oraz Moravská Nová Ves i Hrušky, w powiecie Břeclav. Żywioł zabrał 6 ludzkich istnień, dziesiątki osób zranił, zniszczył ok. 1200 domów i setki hektarów upraw. W relacjach często pojawiało się porównanie „jakby spadła na nas bomba”.
Liczenie strat
Winnice, które stały na drodze tornado całkowicie zniknęły. „Szkody w winnych piwnicach w miejscowościach Mikulčice i Moravské Nové Vsi są ogromne. Uszkodzone są traktory, samochody, sprzęt, który był na zewnątrz, a także magazyny z winem. Ucierpiały też niektóre podziemne piwnice, są zalane i rozpadają się” – informował Prezydent Związku Winiarzy Republiki Czeskiej Tibor Nyitray. Straty szacowane są na setki milionów koron. Zdaniem Nyitraya będzie je można dokładnie ocenić za miesiąc, kiedy winiarze zatroszczą się już o swoje domy.
Tornado zniszczyło także małe, przydomowe winniczki. „To dalsza część nieszczęścia. To, co zachowywały pokolenia, zniszczyło tornado. W regionach Podluží i Slovácko każdy ma jakąś winnicę” – dodaje. Przytacza też słowa winiarza z Lužic, który wpierw stwierdził, że przez poniedziałkowy grad nie będzie miał zbiorów, a w po kolejnej nawałnicy w piątek, że nie ma już i winnicy. Petr Maradov, winiarz z Mikulčic, oblicza straty na ok. 3–4 mln koron (około 600 tys. złotych). Szaleńczy żywioł zabrał mu dom, dwie winne piwnice i stodołę, w której magazynował wino. Jan Polách, właściciel rodzinnej winiarni w okolicach gmin Hrušky i Týnec, relacjonował, że ocalało mu jedynie winonapój uzyskiwany na drodze całkowitej lub częściowej fer... (...), które przechowywał w piwnicy. Swoje straty ocenia na minimum 5 mln koron. Ivan Hauser z Winiarni Hauser wyliczył zaś szkody na 99,9%: „Z winnicy zostało tylko kilka zielonych liści. Według mnie nie da się z tym nic zrobić. Z odbudową poprzedniego stanu będzie ciężko”.
Apel o pomoc
Aby ocenić rozmiar nieszczęścia trzeba popatrzeć na ten kataklizm w szerszym kontekście. Zniszczeniu uległ zarówno majątek, jak i główne źródło utrzymania wielu rodzin. Każdy kto opiekuje się winnicą wie, że odbudowa będzie trwać co najmniej 3–4 lata. Na Morawach winnica to nie tylko produkcja wina, to także enoturystyka: pensjonaty, degustacje, winiarskie trasy rowerowe, eventy winiarskie. To styl życia.
Pomoc poszkodowanym ruszyła natychmiast. Dziesiątki ochotników zgłaszało się do prac przy usuwaniu skutków kataklizmu. Rząd przygotował program dla osób fizycznych oraz dla przedsiębiorców, w tym także dla tych, którzy nie mieli ubezpieczenia. Solidarność okazało całe społeczeństwo, wspierając potrzebujących zbiórkami pieniężnymi – zebrano już kilkaset milionów koron. Stowarzyszenie Sommelierów RCz na swoim profilu na facebooku ogłosiło apel o zakup wina od poszkodowanych winiarzy.
https://cs-cz.facebook.com/Asociace.sommelieru.CR/posts/2983114701951176?__tn__=K-R
Fundacje wspierające poszkodowanych
https://www.nadacevia.cz/2021/06/27/sbirka-pro-moravu-nejcastejsi-dotazy/
https://www.darujme.cz/projekt/1204937
Więcej informacji w czeskich portalach informacyjnych:
https://www.denik.cz/z_domova/on-line-tornado-morava-20210625.html
https://breclavsky.denik.cz/zpravy-z-ceska/vlada-zeman-lany-20220628.html
