Uczciwe gotowanie – tak o przepisach księżowskich gospodyń mówi autor książki Kuchnia na plebanii Łukasz Modelski.
Genialny w swej prostocie pomysł, by właśnie w tych kuchniach poszukać polskiej tradycji odchodzącej pod naporem światowych mód, orientalnych smaków i dietetycznych rygorów, przyszedł mu do głowy jeszcze w latach 80. ubiegłego wieku. We wstępie sam przyznaje, że do jego realizacji zabrał się nieco za późno, że odchodzi już pokolenie gospodyń hołdujących przedwojennym nawykom.
Z wieluset rozmów, które Modelski zdążył jednak przeprowadzić na plebaniach w całej Polsce, powstała książka niezwykła. Z jednej strony to zbiór 200 przepisów na dania dobrze znane, takie jak rosół czy kluski śląskie, z drugiej zaś zapis obyczajów, wspomnień i anegdot. Prostota tych zwierzeń przepuszczonych przez filtr skromności i lojalności wobec swoich pracodawców wzrusza równie mocno, jak przywołane przepisami wspomnienie dzieciństwa, smaków już nieco niemodnych, odeszłych wraz z naszymi babciami i ciotkami urodzonymi na początku XX wieku.
Co ciekawe, wiele z pań gotujących księżom lokuje się nieświadomie w tak modnym dziś trendzie slowfoodowym. Jak mantra wracają na kartkach książki zagrodowe kury (drapiące w ziemi), warzywa od sąsiada, świeża śmietanka z mleka prosto od krowy. I oczywiście jaja „zerówki”, bez których nie uda się porządna zupa nic. Nie wiecie, co to jest, albo wprost przeciwnie – to smak, za którym tęsknicie? Wypróbujcie przenoszącego w czasie przepisu pani Elżbiety Nowak ze Śląska – nie ma mowy, żebyście nic nie poczuli…
I na koniec słowa uznania dla autora za ogromną robotę dokumentacyjną, za zachowanie tych ostatnich już być może relacji ze świata, który tak szybko odchodzi. Sam Modelski, z całą swoją erudycją i wiedzą bywałego w świecie smakosza, chowa się tu elegancko w cieniu swoich rozmówczyń, słusznie przeczuwając, że ich proste gotowanie i o gotowaniu mówienie zrobi na czytelniku wrażenie największe.
Kuchnia na plebanii. 200 tradycjnych
przepisów księżowskich gospodyń
Łukasz Modelski
Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016
Cena: 39,90 zł
