Wczesnym popołudniem na stronach internetowych poniedziałkowego „The Jerusalem Post” pojawiła się informacja o wykopaniu w Jawne w Izraelu ruin największej winiarni z okresu bizantyńskiego. Nie sam fakt znalezienia winiarni robi wrażenie, ale jej gigantyczne rozmiary oraz szacowana wielkość produkcji. Jak się szacuje, wytwarzała około dwóch milionów litrów wina rocznie, czyli ponad 2,6 mln dzisiejszych butelek! Nawet w dzisiejszym Izraelu byłaby w ścisłej czołówce.
Mówiąc szczerze, do winiarskich znalezisk w Izraelu mało kto już podchodzi z wypiekami na twarzy. Jest ich taki ogrom, że niewielu to fascynuje, a kolejne wykopaliska giną w mnogości codziennych informacji. Bardziej ciekawi nas, jeśli np. jakieś winiarskie gruzy można bezpośrednio powiązać ze wersami w Biblii i rozgrywającymi się tam wydarzeniami. A najbardziej dzisiejsze winiarstwo w tym kraju.
Wykopaliska prowadzono w Jawne, mieście na równinie Szomron, jednym z mniejszych regionów winiarskich w środkowym Izraelu. Winiarnia pochodzi sprzed 1500 lat, a więc z czasów, kiedy Palestyna była chrześcijańska i stanowiła konstantynopolską prowincję. Nie było to na pierwszy rzut oka najważniejsze miejsce w Bizancjum, stało się nim około 600 lat później w czasie wypraw krzyżowych. Oczywiście trwał już ruch pielgrzymkowy do Ziemi Świętej, ale akurat Jawne było tak kwitnące, że jego nazwę wymieniano jednym tchem z Jerozolimą.
Miasto leżało na szlaku tranzytowym z Europy do Egiptu i dalej – do północnej Afryki, którą jeszcze Konstantynopol kontrolował. Jawne ma wielkie znaczenie dla Żydów, bowiem po zburzeniu Świątyni w roku 70 to tutaj przeniosło się ich życie religijne, tutaj także skodyfikowano żydowską Biblię. Ale cztery wieki później miasto było już chrześcijańskie i to aż z trzema kościołami, zaś jeden z nich był siedzibą biskupstwa. Żyła tu również niewielka mniejszość żydowska i samarytańska.
Winiarnia był gigantyczna – posiadała aż pięć pras, czy też miejsc do tłoczenia wina oraz dwa ogromne kamienne, ośmiokątne tanki. Była też wielkim kompleksem – w jej skład wchodziły również leżakownie, garncarnie i piece do wypalania glinianych amfor. Te z rzadka przypominały już te rzymskie – wymyślono bardziej pękaty, przysadzisty wzór z uszami do dźwigania. Produkowano tu głównie lekkie wina białe, eksportowane na obszar całego basenu Morza Śródziemnego przez porty w Gazie i Aszkelonie. Szacuje się, że wytwarzano tu około dwóch milionów litrów wina rocznie! A więc – patrząc na ówczesne zaludnienie – musiał to być na on czas gigant porównywalny dziś z największymi na świecie wytwórniami.
Wykopaliska są w czasie wczesno-początkowym, ciągle poszukuje się ówczesnego centrum miasta oraz ruin trzech kościołów. Problemem może być fakt, iż dziś Jawne to baza lotnicza oraz ośrodek przemysłu zbrojeniowego i kosmicznego, a więc część miejsc może być absolutnie niedostępna; może nie być ich nawet na mapach. Właśnie budując dla pracowników tych ośrodków nowe osiedle mieszkaniowe, odkryto winiarnię.
Miasto uległo ruinie w XII wieku, kiedy padła z rąk Saladyna wybudowana w tu wcześniej przez krzyżowców twierdza Ibelin. Jeśli potwierdzi się datowanie, to prawdopodobnie winonapój uzyskiwany na drodze całkowitej lub częściowej fer... (...) z tej winiarni stanowiło podstawowy, codzienny napój św. Hieronima, który w nieodległej Jerozolimie a później w Betlejem w początkach V wieku kończył tłumaczyć Biblię, tworząc Wulgatę.
Źródło: jpost.com
Wina króla Dawida, albo co i jak pijano w czasach biblijnych
