Oltrepò Pavese to region winiarski, o którym w Polsce mało kto słyszał, a tymczasem, jeśli chodzi o ilość produkowanego wina, to największa apelacjakontrolowana nazwa pochodzenia.. w Lombardii i jedna z większych we Włoszech. Nazwa „Oltrepò” wskazuje, że jest to obszar „po drugiej stronie Po”, czyli po południowej stronie rzeki Pad – na północ od niej znajduje się zabytkowe miasto Pawia, a jeszcze bardziej na północ, Mediolan. O ile jednak Pawia i Mediolan są położone na równinie, to położona po drugiej stronie Padu kraina jest pełna łagodnych wzgórz, idealna do uprawy winorośli.
Północnowłoska Toskania
Ponieważ w Oltrepò Pavese znajdziemy zarówno piękne widoki, malownicze winnice, średniowieczne miasteczka, jak i świetne jedzenie oraz winonapój uzyskiwany na drodze całkowitej lub częściowej fer... (...), region ten bywa często nazywany „Toskanią północy Włoch”. Od Toskanii odróżnia go jednak bardzo przyjemny brak tłumu turystów. Oltrepò Pavese nie tylko w Polsce jest słabo znane – miłośnicy wina spoza granic Włoch jeszcze go nie odkryli. Pewnie zaraz się to zmieni, warto więc póki co korzystać z autentycznego, „nieturystycznego” wymiaru tego niezwykle ciekawego regionu. Graniczący z Emilią Romanią i Piemontem, historycznie był on bardziej związany z Piemontem niż Lombardią. Te związki odzwierciedlają się i w tutejszych winach (nebbiolo, barbera), jak i w kulinariach (trufle, orzechy laskowe). Wino wytwarzano tu od bardzo dawna – Strabon, grecki historyk i podróżnik z I wieku n. e. w swoich zapiskach chwalił ten region za gościnnych ludzi i obfitość dobrego wina przechowywanego w dużych drewnianych beczkach. Warunki do uprawy winorośli są w tym regionie idealne – położenie w pobliżu 45. równoleżnika, łagodne wzgórza, doskonały mikroklimat – wszystko to sprawia, że można tu uprawiać bardzo wiele odmian. Obecnie najpopularniejsze to: pinot nero, croatina, barbera i rieslingbiała odmiana winogron uważana za jedną z najlepszych i n..., ale warto też wspomnieć o innych chętnie uprawianych szczepach, takich jak uva rara, vespolina, pinot grigio, moscato, malvasiajedna z najbardziej znanych i najstarszych odmian winogron n... czy nawet müller-thurgau.
Kraina pinot nero
Z czasem, gdy region zaczął dbać o budowanie swojej winiarskiej tożsamości oraz o produkcję wysokiej jakości win spośród całej tej mnogości odmian wyróżnił pinot noirPinot noir należy do wielkiej rodziny rodziny pinotów i&nb..., zwany tu pinot nero, jako swój flagowy szczep. Było to o tyle uzasadnione, że to z pinot nero od XIX wieku produkowano tu słynne wina musujące, a od jakiegoś czasu zaczęto też z niego robić naprawdę świetne czerwone wina. Oltrepò, bardzo często kojarzone przede wszystkim z „bąbelkami”, rzeczywiście może się poszczycić długą tradycją win wytwarzanych metodą klasyczną. W 1870 roku Domenico Mazza di Codevilla rozpoczął produkcję „szampana” z Oltrepò, a około 1930 roku słynna spółdzielnia La Versa sprofesjonalizowała i upowszechniła produkcję „metodą klasyczną”. Dziś wina Oltrepò Pavese Metodo Classico odznaczają się wysoką jakością i elegancją, co od 2007 jest potwierdzone przez prawo do etykiety DOCG. Mnie jednak bardziej zachwyciły czerwone pinoty z Oltrepò Pavese – posiadające pewien rys charakterystyczny dla tego regionu, cieplejsze i mniej powściągliwe od pinotów francuskich, ale obdarzone dużą klasą. Zwłaszcza duże wrażenie zrobiły na mnie Umore Nero 2018 z winiarni, którą warto odwiedzić ze względu na piękne widoki i genialną restaurację, a mianowicie Castello di Luzzano oraz Pinot Nero 2020 od innego godnego polecenia producenta – Castello do Cigognolla (warto też zwrócić uwagę na jego wina z barbery).
Bonarda i tradycyjne salami
Chociaż pinot nero to flagowa odmiana regionu to szczepem, który jest tu uprawiony na największą skalę jest tu croatina (ok. 3 tys hektarów winnic). Produkuje się z niej m. in. tradycyjną Bonardę (DOC. od 1970 roku), pełne energii i bezpretensjonalne czerwone wino składające się albo z samej croatiny albo z croatiny z dodatkiem (do 15%) barbery, vespoliny i uva rary. Co ciekawe, Bonarda może występować też w postaci wina musującego. Jest wtedy bardzo ceniona jako aperitifnapój alkoholowy (rzadziej bezalkoholowy) podawany przed po... (...) podawany w towarzystwie serów oraz chluby i dumy Oltrepò, a mianowicie Salame di Varzi, salami wytwarzanego z wysokiej jakości wieprzowiny według tradycyjnych, sięgających średniowiecza metod. Innym musującym czerwonym winem, które podaje się do Salame di Vartzi jest zaskakujące, ale charakterystyczne dla regionu wino Sangue di Giuda – słodkiewino o dużej zawartości cukru naturalnego lub dodanego.., o owocowym smaku i niskiej zawartości alkoholu (zwykle ok. 7,5%).
Jeśli chodzi o wina białe, to w Oltrepò produkuje się sporo ciekawych rieslingów. Trzeba jednak pamiętać, że rieslingami są tu nazywane zarówno wina ze szczepu riesling (riesling renano), jak i z niespokrewnionego z nim riesling italico, zwanego przez Niemców welschrieslingiem. Warto też spróbować bardzo dobrych pinot grigio z tego regionu.
Cała ta obfitość i różnorodność świetnych win, tradycyjne jedzenie, niespieszna atmosfera i zachwycające widoki sprawiają, że Oltrepò Pavese to region, na który miłośnicy wina koniecznie powinni zwrócić uwagę.
(Do Oltrepò Pavese podróżowałam na zaproszenie Consorzio Tutela Vini Oltrepò
